Tweede lijnstherapie
Natalizumab
Natalizumab is een eiwit dat lijkt op menselijke antilichamen. Dit is van belang in verband met de oorzaak van klachten bij Multiple Sclerose. Het is de eerste van een nieuwe groep medicijnen die Selectieve Adhesie Molecuul (SAM)-remmers wordt genoemd.
Soorten medicijnen
| Naam | Werkzame stof | Toedieningswijze en frequentie |
| Tysabri® | natalizumab | 1x per 4 weken Via een infuus op de verpleegafdeling |
Werking
Normaal gesproken is het centraal zenuwstelsel goed beschermd tegen allerlei invloeden van buitenaf door de bloed-hersenbarrière. Bij Multiple Sclerose gaan de immuuncellen die de ontstekingen veroorzaken wel door deze bloed-hersenbarrière. Natalizumab kan zich in het bloed aan deze immuuncellen binden, waardoor deze de bloed-hersenbarrière niet meer kunnen passeren. De immuuncellen, kunnen zo het myeline niet meer beschadigen. Natalizumab remt het aantal Schubs met 68% bij mensen met RRMS.
Bijwerkingen
De meest voorkomende bijwerkingen (1-10%) zijn hoofdpijn, vermoeidheid, duizeligheid, misselijkheid, urineweginfectie, neuskeelholte-ontsteking, gewrichtspijn. Bij toediening van Tysabri® is bij enkele patiënten ook sprake van het optreden van een ernstige opportunistische (ongebruikelijke) infectie, namelijk Progressieve Multifocale Leuco-encephalopathie (PML). Hierom moeten we extra alert zijn op het optreden van infecties. Om die reden krijgt de patiënt elke 4 weken voorafgaande aan het infuus een consult bij de Verpleegkundig Specialist MS of bij de neuroloog. Daarnaast volgen er uitgebreidere controles bij de neuroloog, elke drie maanden bloedafname en (half)jaarlijks een MRI.
Meer informatie
Klik op de naam van het medicijn voor meer informatie
Tysabri®
Fingolimod
Fingolimod doet zijn werk na binding van lymfocyten. De binding zorgt er uiteindelijk voor dat lymfocyten in de lymfeklieren blijven en niet het centraal zenuwstelsel bereiken waar ze schade kunnen aanrichten.
Soorten medicijnen
| Naam | Werkzame stof | Toedieningswijze en frequentie |
| Gilenya® | fingolimod | Eenmaal per dag een 0,5 mg capsule via de mond (oraal) innemen. Met of zonder voedsel |
Werking
Na inname komt fingolimod via het maag-darmkanaal in het bloed terecht en bindt zich daar aan de lymfocyten. Het middel begint na 4-6 uur na inname te werken. Fingolimod houdt de lymfocyten vast in de lymfeknopen. Dit zorgt voor een afname van het aantal fout geprogrammeerde lymfocyten in het bloed, die voor de ontstekingsprocessen van multiple sclerose verantwoordelijk zijn. Er komen minder fout geprogrammeerde lymfocyten in de hersenen terecht en de vernietiging van zenuwweefsel wordt beperkt. De lymfeknopen zelf ondervinden geen hinder van de vastgehouden fout geprogrammeerde lymfocyten. Zodra fingolimod niet meer ingenomen wordt, neemt de werking relatief snel af. De werking kan dus beïnvloed worden. In vaktaal heet dit een omkeerbare of reversibele werking. Binnen 1 tot 2 maanden na het stopzetten van fingolimod ligt het aantal lymfocyten in het bloed weer binnen het normale bereik. Fingolimod remt het aantal Schubs met 52%. Het is de eerste therapie in tabletvorm voor mensen met een actieve Relapsing Remitting MS. Patiënten kunnen direct overgaan van bèta-interferon of glatirameer-acetaat op fingolimod, op voorwaarde dat er geen tekenen zijn van relevante behandelinggerelateerde afwijkingen. Patiënten die overgaan van natalizumab naar fingolimod moeten een medicijnpauze van drie maanden nemen.
Bijwerkingen
- Na het innemen van de eerste tablet kan de hartslag een beetje dalen. Daarom is besloten dat patiënten die starten met Gilenya eerst een consult bij de cardioloog krijgen. De eerste tablet moeten vervolgens worden ingenomen op de verpleegafdeling van het Medisch Spectrum Twente. Daar blijft de patiënt zes uren ter observatie en zal er een ECG-registratie worden gemaakt
- In de klinische onderzoeken is een zeldzame bijwerking waargenomen, namelijk een zwelling van het netvlies in de oogbol (macula-oedeem). Het gaat hier om een zeldzame bijwerking die doorgaans binnen de eerste 4 maanden optreedt. Daarom wordt na 3-4 maanden een controle bij de oogarts afgesproken. Mocht er macula-oedeem optreden dan herstellen deze klachten na het stoppen van fingolimod. De kans op het ontwikkelen van macula-oedeem is wat groter wanneer u aan diabetes lijdt of ontstoken ogen (uveïtis) heeft gehad. Daarom wordt ook aan deze patiënten vóór de start van de therapie met fingolimod een onderzoek bij de oogarts aanbevolen.
- Stijging van bepaalde leverenzymen. Daarom controleren we tijdens de behandeling regelmatig uw bloed (een volledig bloedbeeld en leverenzymen). Dit volledige bloedbeeld wordt afgenomen om uw immuunstatus te controleren.