Collega verpleegkundige Wilma Koops schrijft elke 14 dagen een blog.
Naast ‘blokkeerfriezen’, ‘kwispellezen’ en ‘intimiteitscoördinator’ heeft ook het woord ‘mangomoment’ het geschopt tot kandidaat-Woord van het jaar 2018.
“De term ‘mangomoment’ is niet meer weg te denken in de zorg; het staat voor de situatie waarin een zorgverlener met een klein gebaar of onverwachte attentie een moment van grote waarde creëert voor een patiënt. Een journalist had aan een patiënt gevraagd waar ze het meest naar uitkeek na haar lange verblijf op de IC. Haar antwoord was een ‘mango’ geweest, die hij vervolgens voor haar meebracht. Dit gebaar ontroerde, waardoor de mango het symbool werd voor klantgerichtheid binnen de zorg.”
Mijn collega en ik kijken terug op een bijzonder mangomoment. Een 61-jarige erg zieke vrouw, strijdend tegen een progressieve vorm van AML (Acute Myeloïde Leukemie), werd twee dagen geleden opgenomen op de AOA met griep, maar ook met een behoorlijke longonsteking. Ontzettend benauwd lag ze aan de monitor en allerlei apparatuur om haar zo goed mogelijk te voorzien van zuurstof, vocht en antibiotica. Hoestend van het slijm kwam haar ademhaling boven de 40 per minuut uit. Ze streed een niet te winnen uitputtingsslag. Enorm vechtend voor een beetje lucht leek zelfs 15 liter zuurstof niet genoeg. Daar waar ze gisteren nog aan het ijlen was van de hoge koorts, gaf ze vanmorgen kraakhelder aan dat leven op is. Het is goed geweest.
Na een gesprek met de behandelend arts en haar dierbaren wordt de behandeling stopgezet. De zuurstof gaat uit en een morfinepomp wordt gestart. De verwachting is dat mevrouw zonder zuurstof snel haar laatste adem zal uitblazen. De morfine zal haar benauwdheidsklachten zoveel mogelijk maskeren, zodat de laatste minuten zo draaglijk mogelijk zullen zijn. Alleen de minuten worden al snel een half uur en het enige wat mevrouw nog graag wil, is een sigaretje roken.
Mijn collega en ik overleggen of, en zo ja hoe we dit voor haar kunnen realiseren. We besluiten haar met bed en al, samen met haar man, kinderen en schoonkinderen naar de ambulance-ingang te brengen zes verdiepingen lager. Ik zie een vrouw die erg veel moeite heeft met ademhalen en ik knijp hem wel een beetje in de lift. Dat moment gaat echter snel over in het aansteken van een sigaret, net buiten het ziekenhuis. Het is koud: 8 graden met een harde wind, maar dat deert niemand. Bijna iedereen van haar familie rookt een sigaretje mee met haar. Ik sta op een afstandje en, terwijl ik niets heb met roken, komt er al kijkend naar de kring met mooie mensen om haar heen, een glimlach om mijn lippen. Er worden foto’s gemaakt en, vastgelegd voor de eeuwigheid, zullen de nabestaanden dit fijne moment altijd bij zich dragen. Mevrouw zelf gaf aan dat ze het ‘heerlijk!’ heeft gevonden.
“Een mangomoment; het vergroot het werkplezier van de verpleegkundige. Met iets extra’s doen voor de patiënt doe je ook iets extra’s voor jezelf.”
Een aantal uren na terugkomst op de afdeling is mevrouw overleden in het bijzijn van haar dierbaren.