Verloop
Multiple Sclerose kent vier verloopvormen:
Relapsing Remitting Multiple Sclerose (RRMS)
Ongeveer 75% van de patiënten heeft in het begin de Relapsing Remitting vorm van MS. Voorafgaand aan deze vorm is er vaak al een fase met onduidelijke klachten (zoals vermoeidheid) die later in verband worden gebracht met MS. Bij ongeveer de helft van de patiënten gaat deze vorm later over in de Secundair Progressieve vorm. RRMS kenmerkt zich door een verloop van verslechteringen en verbeteringen. Er worden verschillende termen gebruikt voor een verslechtering bij MS; Relapse (Engels) Schub (Duits), exacerbatie, terugval of opstoot. In het MS-centrum Twente gebruiken we vooral de term Schub.
Een Schub is een periode van toenemende neurologische klachten (nieuwe neurologische klachten ontstaan of oude klachten worden erger):
- De klachten houden langer dan 48 uur aan (klachten die enkele uren duren zijn dus geen Schub);
- De klachten worden niet verklaard door een infectie/koorts op dat moment;
- De vorige Schub is langer dan 30 dagen geleden.
Tijdens een Schub ontstaan binnen uren tot dagen nieuwe klachten. Deze houden vaak enkele weken aan om dan weer langzaam te verdwijnen. Verslechteringen kunnen worden uitgelokt door stress en koorts bij een infectie of griep. Dan is het belangrijk de infectie te behandelen. Behandeling van een schub wordt besproken bij acute behandeling. In het begin van de ziekte komen verslechteringen frequenter voor dan in latere fasen. Na verloop van tijd kunnen de klachten geleidelijk toenemen en de periodes van verbetering korter en schaarser worden. Dit is de overgang naar de Secundair Progressieve vorm.
Secundair Progressieve Multiple Sclerose (SPMS)
Bij deze vorm kunnen af en toe nog wel verslechteringen en verbeteringen optreden, maar het herstel is matig en de stoornissen en beperkingen nemen geleidelijk toe.
Primair Progressieve Multiple Sclerose (PPMS)
Deze vorm van MS komt bij ongeveer 15% van de patiënten voor, meestal bij mannen. Bij mannen ontstaat MS in de regel op wat oudere leeftijd dan bij vrouwen. Kenmerkend voor PPMS is dat de klachten langzaam toenemen zonder dat wisselingen in het beeld kunnen worden geconstateerd. Vaak gaat het dan om beenverlammingen en loopstoornissen. Er zijn dus geen verbeteringen. PPMS lijkt minder goed te reageren op medicatie dan RRMS. Mogelijk komt dit omdat het ziektemechanisme immunologisch verschilt met RRMS.
Benigne Multiple Sclerose
Ongeveer 10% van de MS-patiënten heeft een zogenaamde benignevorm; dat wil zeggen dat de symptomen van MS gering blijven of Schubs met grote tussenpozen voorkomen. Wel is mogelijk dat de benignevorm na lange tijd overgaat in RRMS of SPMS. Ook dan blijven de meeste mensen nog gedurende vele jaren aan het werk.