Informatie voor verwijzers

AIRCON is een topklinisch expertisecentrum en bovenregionaal verwijscentrum voor diagnostiek van inspanning gerelateerde luchtwegklachten in Enschede. Kinderen van 3 t/m 18 jaar met luchtwegklachten (zoals benauwdheid, chronisch hoesten en kortademigheid) kunnen worden verwezen voor eenmalige diagnostiek met behandeladvies, of voor overname van behandeling tot de klachten onder controle zijn.

Er is wereldwijd veel onderzoek gedaan naar inspanningsprovocatietesten, waardoor deze zijn opgenomen in verschillende internationale richtlijnen (bijv. ATS 2013, ERS 2018, GINA 2022). Het AIRCON beschikt over een klimaatkamer die temperatuur en luchtvochtigheid kan reguleren om deze test zo sensitief en specifiek mogelijk te maken voor het vaststellen van bronchiale hyperreactiviteit. De inspanningstest heeft daarnaast als voordeel dat het zorgprofessionals inzicht geeft in hoe de klachten zich manifesteren, wat de perceptie van kind/ouders is en of huidige medicatie goed is ingesteld. Deze diagnostiek wordt in weinig centra uitgevoerd omdat het specialistische kennis en faciliteiten vereist.

Indicaties voor doorverwijzing

Inspanningsprovocatietesten worden in het AIRCON voor meerdere doeleinden ingezet. Zo kan het gebruikt worden voor initiële diagnosestelling met gericht behandeladvies om daarmee onnodige proefbehandelingen te voorkomen. Daarnaast zetten we inspanningprovocatietesten in voor de monitoring van bronchiale hyperreactiviteit (astma-controle) en het evalueren van therapeutisch effect van onderhoudsmedicatie. Er is altijd een astmaverpleegkundige aanwezig om bekende management-issues als therapietrouw en inhalatietechniek te evalueren. Hiermee is het AIRCON een complete ‘one-stop-shop’ om de oorzaken van luchtwegklachten te ontdekken en gericht advies te geven. Meer informatie over inspanningstesten is te vinden in dit artikel.

Speerpunten

• Longfunctie diagnostiek bij jonge kinderen (vanaf 3-4 jaar): Binnen het AIRCON maken we naast spirometrie ook gebruik van tidal-breathing longfunctiediagnostiek (Forced Oscilation Technique), hebben we een springkussen als inspanningsmodaliteit voor jonge kinderen en hebben we jarenlange ervaring met deze jonge patiëntengroep. Hierdoor is de slagingskans van longfunctie en inspanningsdiagnostiek op deze leeftijd drastisch verbeterd en kan deze test gerichte adviezen opleveren bij een risicovolle groep. Het kan bijvoorbeeld antwoord geven op de vraag: “Is er sprake van recidiverende virale luchtweg infecties of speelt er toch een onderliggend astma?”
• Verdenking Exercise Induced Laryngeal Obstruction (EILO) ook wel bekend als Vocal Cord Dysfunction (VCD): Binnen het MST hebben we de mogelijkheid om, samen met de KNO arts, inspanningslaryngoscopiën uit te voeren tijdens inspanning. Na dit onderzoek is het mogelijk om direct samen met patiënt de resultaten te bespreken en gericht behandeladvies te geven.
• Inspanningsgebonden luchtwegklachten bij (top)sporters: Kinderen die fanatiek sporten zoeken bij het leveren van een sportprestatie de cardiopulmonale limieten op. Hierbij is het belangrijk om verschillende componenten die kunnen bijdragen aan het benauwdheidsgevoel (o.a. bronchiale hyperreactiviteit, ademtechniek en cardiopulmonale conditie) diagnostisch goed in kaart te brengen en te onderzoeken in welke mate ze bijdragen aan de benauwdheid. Jarenlang hebben we deze inspanningsdiagnostiek uitgevoerd samen met de sportarts om juist deze patiënten meer inzicht te kunnen geven hoe ze alles uit hun lichaam kunnen halen.
• Disfunctionele ademhaling: Bij klachten van benauwdheid bij inspanning is er regelmatig een component van ‘dysfunctional breathing’, waarbij bijvoorbeeld een hoog-thoracale ademhaling bijdraagt aan sensaties van dyspneu, zonder dat er onderliggende pathologie als astma aanwezig is. Ook komen veel meng-beelden voor van bijvoorbeeld astma en disfunctionele ademhaling. Doordat we patiënten testen waarbij de klachten worden geprovoceerd is het mogelijk dit duidelijker vast te stellen. Daarbij coördineren wij een regionaal kennisnetwerk voor kinderfysiotherapeuten die gespecialiseerd zijn in behandeling van disfunctionele ademhaling, en kan gerichte verwijzing en behandeling worden ingezet.

Procedure

Het AIRCON staat open voor verwijzingen uit zowel de eerste, tweede als derde lijn. Verwijzingen kunnen digitaal ingestuurd worden (onder andere via zorgdomein), via mail (kindergeneeskunde@mst.nl) gemaild worden of per post worden verstuurd naar de polikliniek kindergeneeskunde in het MST.

Medisch Spectrum Twente
t.a.v. Kindergeneeskunde (AIRCON)
Postbus 50 000
7500 KA Enschede

De gemiddelde wachttijd voor een inspanningsprovocatietest is ongeveer 1 maand. Na het plaatsvinden van de inspanningsprovocatietest krijgt u een uitgebreide rapportage van de uitslagen en behandel advies retour. Eventueel kunt u tevoren contact opnemen voor indicatiestelling of verwijzing met een van de kinderlongartsen, Boony Thio of Mark Ottink.

Voor verdere vragen kunt u contact opnemen via aircon@mst.nl of telefonisch met het secretariaat kindergeneeskunde MST (053) 487 23 10.