Patella luxatie
Wat is een patellaluxatie?
De patella is de knieschijf en luxatie betekent ontwrichting.
De patella glijdt bij het bewegen van de knie in een gootje van uw bovenbeen. De patella is een sesambot in de strekpees van de knie. Deze pees heet quadricepspees en zit vast aan een grote spier aan de voorzijde van het bovenbeen, de quadriceps spier. Aan weerszijden van de de patella zitten banden die voor stabiliteit zorgen. Bij een luxatie (ontwrichting) komt de patella naast het gootje aan de buitenkant van de knie te staan. Hierdoor kunnen de knieschijfbanden oprekken of scheuren.
Oorzaken
De oorzaak van patellaluxatie is meestal een direct inwerkend letsel op de knieschijf (zoals bijvoorbeeld een val of een schop op de knie).
Soms kan een patellaluxatie ontstaan bij ogenschijnlijk normale beweging van de knie. Mensen met een ondiep gootje van het bovenbeen, mensen met X-knieën en mensen met ernstige soepelheid in de gewichten hebben een grotere kans op een patellaluxatie. Ook als er eerder een of meerdere patellaluxaties zijn geweest kan door instabiliteit makkelijker een patellaluxatie ontstaan.
Klachten en symptomen
De patella luxeert bijna altijd naar de buitenkant van de knie. Dit is een zeer pijnlijke situatie en de knie ziet er misvormd uit. Meestal schiet de knieschijf vanzelf weer terug in het gootje. Soms is hier echter hulp bij nodig. Door druk te zetten aan de buitenzijde van de knieschijf terwijl de knie wordt gestrekt kan de knieschijf terug worden geplaats. Meestal wordt dit door een ambulaceverpleegkundige of een arts op de spoed eisende hulp gedaan. Als de knieschijf weer op de normale plaats in het gootje zit, zal de pijn direct minder zijn.
Diagnose en onderzoek
De diagnose patellaluxatie zal worden gesteld naar aanleiding van uw verhaal en lichamelijk onderzoek. Als de knieschijf weer in het gootje zit, zullen röntgenfoto’s worden gemaakt om te de plaats van de knieschijf te beoordelen en of er schade is aan een van de botten van de knie.
Behandeling
De behandeling van een eerste patellaluxatie bestaat meestal uit een gipskoker gevolgd door een brace en spiertraining onder begeleiding van fysiotherapie. Totaal duurt de behandeling minimaal 6 weken.
Indien er langdurig knieschijfinstabiliteit blijft bestaan kan het noodzakelijk zijn om gedurende langere tijd stabiliserende en spierversterkende oefeningen te doen.
Indien bovenstaande revalidatie niet effectief is of als er een aantal keren patellaluxaties hebben plaatsgevonden, kan er worden overwogen om door middel van een operatie de knieschijf te stabiliseren. Dit kan op meerdere manieren worden gedaan.
Er kan een reconstructie worden verricht van de gescheurde knieschijfband (MPFL reconstructie) of er kan een verplaatsing van de aanhechting van de knieschijfpees worden verricht ter plaatse van het onderbeen (tuberositas osteotomie).
Uw behandelend orthopedisch chirurg zal met u de mogelijkheden bespreken.