Heupprothese

Bij schade of slijtage van het kraakbeen van de heup wordt in eerste instantie geprobeerd om met ontstekingsremmende pijnstillers en fysiotherapie de klachten te verminderen. Als de pijn grote problemen veroorzaakt, kan een heupprothese de oplossing zijn.

U krijgt een heupprothese. Wat betekent dat voor u?

Voor de opname in het ziekenhuis gaat u meestal naar het spreekuur van de anesthesioloog (de dokter die bij u de verdoving verzorgt). De anesthesioloog beoordeelt of er nog aanvullende onderzoeken nodig zijn voor de operatie. De operatie gebeurt onder gehele narcose of plaatselijke verdoving (ruggenprik). Plaatselijke verdoving kan worden gecombineerd met een slaapmiddel, waardoor u niets van de operatie merkt.

De operatie

In MST kan de prothese worden geplaatst via de voorste (anterieure), zijwaardse (laterale), of achterste (posterolaterale) benadering. De operatie duurt ongeveer een uur. Bij de operatie wordt de heupkop verwijderd. In de heupkom wordt een kom van kunststof geplaatst. Hierna zet de chirurg in het bovenbeen een metalen pen waarop een kop is vastgemaakt die precies in de kom past. Het gehele heupgewricht wordt dus vervangen door een kop en kom die precies in elkaar passen. Hierdoor krijgt u een pijnloos en goed bewegelijk gewricht. U krijgt voorafgaand aan de operatie en tot 24 uur erna antibiotica om de kans op infectie te verkleinen.

Goed herstel met Rapid Recovery na totale heupoperatie

De orthopeden van MST kiezen er voor om patiënten na het plaatsen van een heupprothese te behandelen volgens de “Rapid Recovery” methode. Deze methode is erop gericht u zo snel mogelijk weer op de been te krijgen en geeft de grootste kans op een goed herstel. Bij Rapid Recovery staan kwaliteit van zorg, goede pijnstilling en patiëntveiligheid centraal. Actieve deelname en eigen verantwoordelijkheid van de patiënt zijn hierbij van groot belang.

Om bovenstaande te bereiken gaat Rapid Recovery uit van de filosofie dat de impact die de heupoperatie op uw lichaam en geest heeft, zoveel mogelijk verkleind moet worden. Dit wordt mogelijk gemaakt door u goed voor te bereiden op wat u tijdens en na de ingreep te wachten staat. Een snelle start van de mobilisatie met zo min mogelijk pijn en een kort verblijf in het ziekenhuis is hierbij belangrijk. Als het voor u veilig en verantwoord is, kunt u het ziekenhuis verlaten om vervolgens thuis of ergens anders verder te werken aan uw herstel. Het is bewezen dat dit na de operatie zorgt voor een betere en snellere revalidatie.

Veel gestelde vragen

  • Wat is het verschil tussen een gecementeerde en ongecementeerde prothese?
    • Bij een gecementeerde prothese wordt de prothese verankerd in het bekken en in het bovenbeen met botcement. Een ongecementeerde prothese is bewerkt met een laag waar het bot van de patiënt ingroeit, dat zorgt voor een goede verankering. Hierbij hoeft dus geen botcement te worden gebruikt.

  • Wat is het verschil tussen de voorste, zijwaartse en achterste benadering?
    • Het verschil tussen de bovengenoemde benaderingen heeft te maken met waar de orthopeed de snede zet en via welke weg de heup wordt benaderd en uit de kom wordt gebracht. Alle drie de benaderingen zijn volstrekt veilig, maar hebben elk hun voor- en nadelen.

      • Bij de voorste (anterieure) benadering wordt de patiënt in rugligging geopereerd en komt de snede aan de voorzijde in de lies. Voordeel van deze banadering is dat patienten snel kunnen mobiliseren en er geen restricties zijn na de operatie wat betreft slapen. Nadeel van deze operatie is dat er iets grotere kans is op problemen met de positie van de steel en dat er schade kan ontstaan aan een oppervlakkige zenuw in het operatiegebied. De voorste benadering is niet geschikt voor alle patiënten, Patiënten met afwijkende anatomie, zeer gespierde patiënten en patiënten met flink overgewicht komen in principe niet in aanmerking voor deze benadering.
      • Bij de zijwaartse (laterale) benadering wordt de patiënt in rugligging geopereerd en komt de snede aan de zijkant van de heup. Deze operatie biedt uw orthopeed een goed overzicht om de kom en steel goed te kunnen plaatsen. De kans op het uit de kom schieten is na deze operatie erg klein.
        Een nadeel van deze benadering is dat de spier die het been zijwaarts beweegt wordt losgemaakt en nadien weer wordt vastgezet. Dit dient te genezen en kan een langer herstel vergen.
      • Bij de achterste (posterolaterale) benadering wordt de patiënt in zijligging geopereerd en komt de snede aan de zijkant van de heup, iets afbuigend richting de bil. Deze operatie biedt uw orthopeed een zeer goed overzicht om de kom en steel goed te kunnen plaatsen. Nadeel van deze benadering is dat er soms enkele restricties bestaan wat betreft bewegingen van de heup in de periode na de operatie.

      Aan alle benaderingen zitten voor- en nadelen. Het allerbelangrijkst is dat degene die u opereert veel ervaring heeft met de benadering. Dat is het meest belangrijk voor de uitkomst.

  • Wat is een metaal-op-metaal heupprothese en wordt die in MST gebruikt?
    • Bij deze protheses kwam er een metalen kap op de eigen heupkop in combinatie met een metalen cup waarin de kop draaide. Deze prothese kan bij sommige mensen problemen geven door vrijkomen van microscopische metaaldeeltjes. Dit kan er voor zorgen dat de prothese vroegtijdig vervangen dient te worden. Deze prothese is in MST nooit geplaatst.

  • Wat is de gemiddelde leeftijd van patienten die een heupprothese krijgen?
    • De meeste patiënten zijn tussen de 60 en 80 jaar.

  • Waar zijn heupprotheses van gemaakt?
    • De protheses die we gebruiken zijn van metaal (titanium, kobalt-chroom) met een kop van keramiek. De kom in het bekken is gemaakt van een uitgehard plastic (poly-ethyleen) Op het metaal zit een coating die helpt bij het vastgroeien in het bot. Als u een prothese heeft die met botcement is geplaatst, dan wordt een laag botcement tussen de prothese en het bot geplaatst. Dit cement is gemaakt van PMMA (polymethylmethacrylate).

      De orthopedisch chirurgen van MST gebruiken enkel protheses met een uitmuntende en bewezen kwaliteit. De protheses zijn wereldwijd bij honderdduizenden mensen geplaatst en hebben uitstekende uitkomsten in wetenschappelijke studies.

  • Past een heupprothese altijd?
    • Heupprotheses zijn er in vele soorten en maten en daardoor geschikt voor bijna iedereen. In heel uitzonderlijke gevallen kan het nodig zijn een prothese op maat te laten maken.

  • Mag ik alles doen met een heupprothese?
    • U mag en kunt bijna alles weer doen met een heupprothese. De beste oefening en beweging voor uw heup is fietsen en wandelen. Na de herstelperiode kunt u allerlei sporten doen. Wilt u een sport weer oppakken, dan is het verstandig samen met een fysiotherapeut een programma voor sporthervatting te maken.

  • Krijgen jonge mensen ook wel eens een heupprothese?
    • Wij streven er naar om bij jonge mensen alleen een prothese te plaatsen als er geen andere opties meer zijn en er ernstig invaliderende klachten zijn. Dit is omdat jonge mensen veel meer kans hebben op een revisie-operatie in de toekomst (operatie waarbij de heup opnieuw geopereerd wordt). De revisieoperaties zijn vaak veel ingrijpender, hebben grotere kans op complicaties en hebben minder goede uitkomsten dan de eerste operatie. Een reden dus om de eerste prothese zo laat mogelijk te plaatsen.

  • Is er een minimum- of maximum leeftijd voor een heupvervanging?
    • Nee. Wanneer een patiënt relatief jong een kunstheup krijgt, is de kans wel heel groot dat die op latere leeftijd één of twee keer opnieuw vervangen dient te worden. Dit is een reden om bij jonge patiënten met weinig klachten de operatie uit te stellen. Oude mensen in relatief goede gezondheid kunnen ook geopereerd worden. Zij hebben wel een grotere kans op complicaties.

  • Ik heb nog pijn na de heupoperatie, is dat normaal?
    • Ja, het kan normaal zijn dat u in de eerste weken na de heupoperatie nog pijn heeft. De wond zelf en het gehele geopereerde gebied kunnen gevoelig zijn. In het kapsel rondom de nieuwe heup kan littekenweefsel ontstaan. Dit herstelt zich ongeveer net zo snel als het litteken aan de buitenkant van uw heup. Ook is er in de heup zelf veel veranderd en moeten de spieren en pezen daaraan wennen. Uw oefeningen helpen daarbij.

  • Hoeveel weegt de prothese?
    • Een complete heupprothese weegt ongeveer 500 gram.

  • Hoe lang gaat mijn heupprothese mee?
    • Dit is afhankelijk van factoren zoals uw leeftijd, uw gewicht, hoe actief u bent en wat u precies doet. Ongeveer 1/5 van de patiënten met een prothese ondergaat een heroperatie binnen 15 jaar en ongeveer 1/3  binnen 20 jaar.

  • Hoe lang duurt het herstel van een heupoperatie?
    • De meeste pijnklachten worden steeds minder en zijn na 12 weken verdwenen. Volledig herstel van spierkracht en beweging na een heupprothese kan wel 6-12 maanden duren.

  • Hoe kan ik mijn prothese het best beschermen?
      • Voorkom infectie. Als u ergens in uw lichaam een infectie krijgt, bijvoorbeeld een infectie aan de huid, tenen, blaas, longen, keel of gebit, kan deze in de bloedbaan terechtkomen en zich verspreiden naar de heupprothese. Breng de huisarts daarom op de hoogte wanneer u vermoedt dat u een infectie heeft.
      • Rookt u? We raden u aan hiermee te stoppen. De doorbloeding van uw weefsels wordt beter en de kans op complicaties na een operatie neemt af.
      • Als u in de toekomst nogmaals wordt geopereerd, vertel de chirurg dan dat u een heupprothese heeft in verband met een mogelijk infectierisico.
      • Voorkom overgewicht. Met het juiste lichaamsgewicht is de druk op de prothese niet te hoog. En blijf in beweging!

Meer informatie

Heeft u nog vragen?

Als u nog vragen heeft, neem dan contact op met uw behandelend arts.

Meer informatie over de heupprothese is ook hier te lezen. Deze website heeft de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) voor u gemaakt om u objectieve, betrouwbare en wetenschappelijk onderbouwde informatie te geven. De NOV heeft ook een aantal filmpjes:

De huisartsen geven op thuisarts.nl informatie over heupartrose.

Waar bent u naar op zoek?