Publicatie sterftecijfers 2021 MST
Inleiding
Ieder jaar maken de Nederlandse ziekenhuizen hun sterftecijfers openbaar. Omdat ziekenhuizen echter van elkaar verschillen als het gaat om de aard en ernst van de aandoeningen waarmee patiënten worden opgenomen worden deze sterftecijfers gecorrigeerd voor bijvoorbeeld leeftijd, geslacht, de ernst van de ziekte waarvoor patiënt is opgenomen (de zogenaamde hoofddiagnose) en aanvullende aandoeningen van de patiënt (de zogenaamde nevendiagnosen). Al deze gegevens worden voor elke patiënt na afloop van iedere opname geregistreerd en samen met alle data van andere ziekenhuizen leidt dit voor iedere patiënt tot een verwachte sterftekans. Al deze sterftekansen van alle patiënten leiden samen tot een verwachte sterfte per ziekenhuis.
Deze verwachte sterfte wordt vergeleken met het aantal patiënten dat daadwerkelijk in het ziekenhuis is overleden en dat is wat men noemt de HSMR. HSMR staat voor Hospital Standardized Mortality Ratio en geeft aan of het aantal daadwerkelijk overleden patiënten in een ziekenhuis hoger of lager is dan verwacht mag worden ten opzichte van het landelijk gemiddelde.
Bij het HSMR cijfer wordt altijd de betrouwbaarheid van het getal bepaald. Dit betrouwbaarheidsinterval geeft de boven- en ondergrens van het HSMR cijfer aan en zegt in hoeverre de uitkomst op toeval berust of niet.
HSMR 2021 van MST
In 2021 varieert de HSMR van de Nederlandse ziekenhuizen van 66 tot 139. Medisch Spectrum Twente heeft over 2021 een HSMR van 101 met een 95% betrouwbaarheidsinterval van 93 -110. Dat betekent dat de HSMR van ons ziekenhuis voor 2021 niet significant afwijkt van het landelijk gemiddelde.
Er wordt ook een HSMR berekend over meerdere jaren. Deze driejaars-HSMR geeft een preciezer, maar minder actueel beeld. De HSMR van MST over de periode 2019-2021 is 103 met een 95% betrouwbaarheidsinterval van 98-108. Dat betekent dat de HSMR van ons ziekenhuis voor de genoemde periode niet significant afwijkt van het landelijk gemiddelde.
De Consumentenbond heeft een leeswijzer ontwikkeld die het voor consumenten makkelijker maakt om de sterftecijfers goed te kunnen interpreteren.
Beperkingen van de HSMR?
Ondanks dat de HSMR gezien wordt als een indicator om sterfte in ziekenhuizen te vergelijken, zijn er toch een aantal factoren die de cijfers kunnen beïnvloeden en waarvoor niet gecorrigeerd kan worden. In sommige regio’s van Nederland sterven mensen bijvoorbeeld liever thuis of in een hospice dan in een ziekenhuis, wat van invloed is op het aantal patiënten dat in een ziekenhuis overlijdt. Daarnaast is de manier waarop de registratie plaatsvindt van invloed op de cijfers en gebeurt dit niet in alle ziekenhuizen precies hetzelfde. Wat ook van invloed kan zijn, is dat ziekenhuizen zich steeds vaker specialiseren in de behandeling van bepaalde aandoeningen. Daardoor nemen zij patiënten over van andere ziekenhuizen die de behandeling niet uitvoeren, er is dan vanzelfsprekend bij een bepaalde aandoening meer sterfte in het ziekenhuis dat de behandeling uitvoert dan in het ziekenhuis waar de behandeling niet wordt uitgevoerd. De HSMR kan hier op dit moment nog onvoldoende voor corrigeren.
Mede daarom zijn de sterftecijfers minder geschikt voor vergelijking tussen ziekenhuizen, maar wel heel goed bruikbaar om de ontwikkelingen over de jaren in een individueel ziekenhuis weer te geven.
Wat doet MST met gegevens over sterfte?
Als een ziekenhuis een statistisch significant hoge HSMR heeft, kan dit duiden op tekortkomingen in de kwaliteit van de zorg (zogenaamde zorggerelateerde schade), maar er kunnen ook andere oorzaken zijn voor de verhoogde HSMR, bijvoorbeeld een afwijkende registratie of mogelijk is er in het ziekenhuis sprake van bijzondere patiëntkenmerken waar de HSMR onvoldoende voor kan corrigeren. Door binnen het ziekenhuis dossieronderzoek uit te voeren bij overleden patiënten kan waardevolle informatie verkregen worden om mogelijke tekortkomingen in de kwaliteit van zorg op te sporen.
Binnen MST is een multidisciplinaire commissie ingesteld die voortdurend dossiers van overleden patiënten systematisch onderzoekt om lering te trekken uit wat er gebeurd is. Op basis daarvan worden maatregelen genomen om zorggelateerde schade op te sporen, trends te signaleren en de kwaliteit van zorg te verbeteren. Iedere casus wordt volgens een vast format beoordeeld en er volgt een terugkoppeling naar de betreffende vakgroep. Eventuele verbetermaatregelen worden gezamenlijk vastgesteld en de voortgang hierop wordt bewaakt.