Urinestoma
Werking van het urinewegen
Normaal gesproken heeft iedereen twee nieren die zorgen voor de juiste water-, zout- en zuurbalans, de bloeddruk, de rode bloedlichaampjes en de ‘klaring’. Veel stoffen die het lichaam niet meer nodig heeft, worden uitgescheiden via de urine.
Aan de binnenkant van de nier bevindt zich het nierbekken (pyelum). Dit is een klein reservoir voor de opvang van de urine die de nier heeft geproduceerd. Vanuit het nierbekken loopt een buisje, de urineleider, (ureter) van elk van de nieren naar de blaas. Bij de inmonding in de blaas bevindt zich een soort klep, dat verhindert dat urine vanuit de blaas weer terug kan stromen naar de nier.
Blaas
De blaas is bolvormig en ligt onderin de buik, achter het schaambeen. Vol kan de blaas gemiddeld bijna een halve liter urine bevatten. Leeg is de blaas zo groot als een biljartbal. De beide urineleiders komen van de zijkant de blaas binnen. De urineblaas is een tijdelijke opslagruimte voor urine, zodat wij niet de gehele dag urine verliezen. Daarnaast drijft de blaas de opgeslagen urine uit. Deze functie wordt, als wij dat willen, gestuurd door het centrale zenuwstelsel.
Bij de man loopt de endeldarm direct achter de blaas langs, terwijl de prostaat vlak eronder is ligt, om de plasbuis heen.
Bij de vrouw liggen de baarmoeder en schede tussen blaas en endeldarm in. De plasbuis is bij de vrouw tamelijk kort: slechts enkele centimeters.
Een urinestoma
De redenen voor de aanleg van een urinestoma zijn zeer verschillend. Er kan sprake zijn van een aangeboren aandoening, een ongeluk of verwonding, een ernstig verslechterde blaasfunctie door neurologische afwijkingen of een kwaadaardige aandoening.
Blaaskanker
Eén van de meest voorkomende redenen voor een stoma is blaaskanker. Is blaaskanker niet te behandelen met behoud van de blaas dan kan worden besloten tot het verwijderen van de blaas. Dit gevolg van de behandeling van blaaskanker kan leiden tot een urinestoma of een neoblaas.
Incontinentie
Incontinentie kan tegenwoordig op verschillende manieren worden behandeld. Sommige vormen van incontinentie zijn niet op een andere manier te behandelen dan alleen door het aanleggen van een stoma of op bijzondere indicatie een neoblaas.
Interstitiële cystitis
Interstitiële cystitis (IC) is een chronische, niet door bacteriën veroorzaakte ontsteking van de blaaswand. Patiënten en artsen worden vaak op het verkeerde been gezet omdat IC lijkt op een gewone blaasontsteking en ook vaak onbegrepen onderbuikpijnen vertoont. Antibiotica bieden in deze situatie geen oplossing. Als medicijnen, blaasspoelingen en leefregels niet leiden tot vermindering van klachten, kunnen de uroloog en de patiënt besluiten tot het aanleggen van een urinestoma. Meestal is het niet nodig de blaas te verwijderen.
Aangeboren afwijkingen
Kinderen kunnen een aangeboren misvorming van de blaas hebben. Dat kan een zogenaamde open blaas zijn. Soms zijn er andere factoren waardoor het niet mogelijk is de blaas te legen, waardoor urine-afleiding noodzakelijk is. Dit is soms tijdelijk en soms blijvend.